Wody

Największą z rzek Ziemi Myślenickiej jest Raba, której dorzecze zajmuje centralną i południową część powiatu myślenickiego. Doliny rzeźbią liczne potoki, które zbiera rzeka Raba wijąc się malowniczo między górami. Najważniejsze dopływy Raby to: Lubieńka, Krzczonówka, Trzebunka, Krzyworzeka i Stradomka. Część pogórską powiatu odwadniają rzeki Harbutówka i Głogoczówka, należące do dorzecza Skawinki.

Na terenie powiatu znajduje się Zbiornik Dobczycki (zwany również Jeziorem Dobczyckim). Jest to sztuczny zbiornik, który utworzono w latach 1985-87 grodząc tamą rzekę Rabę w Dobczycach i zalewając część doliny Raby na odcinku Dobczyce-Osieczany. Zbiornik Dobczycki, stanowi rezerwuar wody pitnej dla Krakowa. Powierzchnia akwenu wynosi 10,65 km2, średnia głębokość 11 m, max. głębokość ok. 28 m. Ogromna powierzchnia zbiornika oraz gęsto zalesione brzegi nadają mu charakter naturalnego jeziora. Długość jeziora wynosi ok. 8 km, szerokość średnio 1 km. Jest jednym z największych zbiorników wodnych w Polsce. Zbiornik Dobczycki stanowi rezerwuar wody pitnej dla miasta Krakowa., w związku z tym zabronione jest jakiekolwiek korzystanie z wody tego zbiornika dla celów rekreacyjnych czy gospodarczych.

Flora i fauna

Większe obszary leśne koncentrują się w górskiej części powiatu. Lasy regionu zaliczane są do dwóch pięter roślinnych: piętra pogórza (do ok. 550 m n.p.m.) i piętra regla dolnego. W piętrze pogórza naturalny drzewostan stanowią grądy - lasy grabowe z domieszką lipy oraz bory mieszane z dużym udziałem sosny. W piętrze regla dolnego rosną bory jodłowe, a w szczytowych partiach gór - buczyna karpacka. W dolinie Raby i jej pogórskich dopływów rosną wierzbowo-topolowe łęgi, zaś w dolinach potoków górskich - olsy.

Na terenie powiatu stwierdzono występowanie ponad 40 chronionych gatunków roślin. Ciekawostką są najdalej na północ wysunięte w Beskidach stanowiska krokusów w Paśmie Łysiny.

Fauna regionu zawiera zarówno gatunki górskie, jak i nizinne. Rzeką dość zasobną w ryby jest Raba, na której regularnie urządzane są akcje zarybiania dla potrzeb wędkarzy. W powiecie występuje większość krajowych gatunków płazów i gadów oraz liczne gatunki ptaków.

Ostoją ptactwa wodnego jest Zbiornik Dobczycki, którego porośnięte trzcinami brzegi stanowią doskonałe siedlisko. Wśród bardziej znanych ptaków regionu zobaczyć można bociana białego i czarnego, czaplę, myszołowa oraz jastrzębia.

Spośród ssaków podczas wędrówek spotyka się zwierzynę płową - sarny i jelenie, występują tu także dziki, lisy, zające, kuny, tchórze, borsuki oraz bobry.

Ochrona przyrody

W obszarze Powiatu wielkość powierzchni stanowiącej przedmiot ochrony to tereny o powierzchni 9737,2 ha (1,44.% powierzchni Powiatu), w tym: na rezerwaty przyrody - przypada 293,8 ha, a na obszar chronionego krajobrazu - 9437,9 ha.

W granicach Powiatu Myślenickiego zlokalizowane są dwa istniejące rezerwaty przyrody:

  • rezerwat krajobrazowy ,,Las Gościbia" (gmina Sułkowice): obszar leśny o powierzchni 282,46 ha. Przedmiotem ochrony jest charakterystyczny dla Beskidu Makowskiego leśny ekosystem w obszarze potoku górskiego oraz źródło wody pitnej dla Sułkowic.
  • rezerwat leśny ,,Zamczysko nad Rabą" (gmina Myślenice): przedmiotem ochrony jest karpacki bór jodłowy z domieszką świerka, z dużym udziałem chronionego bluszczu pospolitego w warstwie podszytu. Porasta on północne stoki wzgórza Ukleina.

 

W lasach nadleśnictwa Myślenice utworzono trzy użytki ekologiczne: Młaka źródliskowa, Mokradło śródleśne oraz najciekawszy z nich - Polana Sucha pod Łysiną - stanowisko kilkunastu chronionych gatunków roślin.

Południowa część Powiatu wchodzi w skład Obszaru Chronionego Krajobrazu obejmującego teren byłego województwo nowosądeckiego, natomiast północno-wschodnia część Powiatu leży w granicach projektowanego OChK Dobczyce.

Prócz tego na obszarze Powiatu są zlokalizowane trzy istniejące użytki ekologiczne:

  • Mokradło Śródleśne w gminie Myślenice, pow. 0,26 ha
  • Młaka Źródliskowa w gminie Myślenice, pow. 0,12 ha
  • Polana Sucha w gminie Wiśniowa, pow. 5,06 ha.

 

Bogactwo naturalnego krajobrazu uzupełniają liczne osobliwości turystyczne i okazy przyrodnicze. Na terenie powiatu znajduje się 95 pomników przyrody. Aż 91 z nich to sędziwe drzewa, z których największym jest dąb w Osieczanach (680 cm obwodu), a pozostałe znane to: ,,Lipka" na Górze Plebańskiej w Myślenicach, lipa ,,Marysieńka" w Dobczycach, wg tradycji zasadzona przez Jana III Sobieskiego i słynne ,,Cisy Raciborskiego" w Harbutowicaach, z których starszy liczy ponad 660 lat oraz liczne starodrzewy przy zabytkowych budowlach - kościołach i dworach. Pomniki przyrody nieożywionej to: głaz narzutowy w Dobczycach oraz skałki piaskowcowe: ,,Diabelskie Kamienie" w Krzesławicach, Rudniku oraz ,,Kamień Grzyb" w Zegartowicach. Walory Ziemi Myślenickiej podkreślają niezwykle urokliwe okolice Tokarni oraz Wiśniowej.

Do innych ciekawostek przyrodniczych powiatu należą: 26-metrowa jaskinia szczelinowa ,,Zimna Dziura" w masywie góry Szczebel k. Lubnia, starodrzew ,,Lipiny" w Pcimiu, skałki ,,Diabelski" i ,,Wielki Kamień" w Stróży oraz skałka ,,Kopytko" i źródełko Błogosławionej Anieli Salwy w Sieprawiu.